Tarihte Bitkisel Tedaviler
Bitkilerin sağlık sorunlarında tedavi için kullanılmasıyla ilgili ilk yazılı belgeler M.Ö. 3000’ lere dayanan Sümer ve Asur uygarlıklarına aittir. Kil tabletler üzerine yazılı çivi yazılarında günümüzde halen öksürük, soğuk algınlığı ve enfeksiyonların tedavisinde kullanılan mür ve selviden elde edilen yağın sağlık yararlarından bahsedilmiştir. Mezopotamya uygarlıkları bitkilerin yararlarını belgelendirirken başta Anadolu olmak üzere bu coğrafyanın geleneksel tedavilerinin temelini oluşturmuştur.
Tarihte bitkilerin faydalarının değerlendirilmesi 2500 yıllarında Çin ve Hint tıbbına ait eserlerde görülmüş ve yaklaşık 1000 kadar şifalı bitkiden bahsedilmiştir.
“The Divine Farmer’s Classic of Herbalism” isimli kitapta 270 bitki kullanımından bahsedilmektedir. (M.Ö. 28. yy İmparator Shennong).
980 – 1037 yılları arasında yaşayan İslam Âlimi İbni Sina bitkisel tedaviler dahil sağlık ile ilgili konularda çağının ötesine geçmiştir. Böbrek hastalıklarında biberiye, ısırgan otu, kabak ve badem çekirdeğini; yanık ve yaralarda sirkeyle pişirilen mercimek, gül yağı ile karıştırılan çemenotu ve sarı kantaron kullanmıştır. Kendisinden 500 yıl sonrasında bile Avrupa’ da tıp fakültelerinde ana kaynak olarak yazdığı kitaplar kullanılmıştır. Ünlü astronom Kopernik’ in, kendisinden 500 yıl önce yaşayan İbni Sina reçetelerini kullanarak böbrek hastalıkları uzmanlığı yaptığı kayıtlarda bulunur.
Fitoterapi deyimi ilk kez 1939 yılında Fransız hekim Henri Lenclerc ( 1870-1953) tarafından La Presce Medical adlı tıp dergisinde kullanılmıştır
Dünyada bitki türü 300.000- 500.000 bitki türünün bulunduğu tahmin edilmekte olup tıbbi amaçlarla kullanılan bitki sayısının yaklaşık 50.000 olduğu düşünülmektedir.
Şifalı bitkilerin araştırılması ile ilgili alınacak daha uzun yol vardır; şifalı bitkilerin sadece beşte biri farmakolojik etkisi bakımından incelenebilmiştir.
Dünyada sağlık sorunları en çok kullanılan bitkisel ürünler; ekinezya, St. John's wort, ginkgo, sarımsak, ginseng, goldenseal, valeryan, papatya, feverfew, evening primrose ve milk thistle’ dır.
Şeker hastalığında kullanılan metformin keçisedefi ekstresinden, aspirin söğüt ağacı kabuğundan, kalp ilaçları dijitalisler yüksükotundan, kanser ilaçları paklitaksel porsuk ağacından, vinka alkoloidleri cezayir menekşesinden, kamptotekinler Çin mutluluk ağacından elde edilmiştir. Günümüzde bitkilerin soyunun tükenmemesi için doğal formuna eş biçimde ilaç sanayinde üretilmektedir. İnsanların sağlığı için kullanılmaktadırlar.
Kanser tedavisinde kullanılan ilaçların sık değişmesi, fazla sayıda ilaç kullanılması nedeni ile kanserde kullanılacak bitkisel / doğal destek tedavilerinin onkoloji uzmanının denetiminde yürütülmesi gereklidir.
Bitkisel tedaviye karşı çıkan doktorların çoğu reçetelerinde bitkilerden keşfedilen ilaçları bilmeden kullanmaktadır. Doktorların bitkisel tedaviyi dışlamamaları hastalıklara karşı kullanacakları yöntemlerin geliştirilmesi ve daha başarılı sonuçlar alınmasında yardımcı olabilir.
